Zo leer je kinderen lezen en spellen

 
     
     
 

Wie

Drs. José Schraven is orthopedagoog en tevens opgeleid tot leerkracht basisonderwijs. Zij heeft in nauwe samenwerking met leerkrachten van het basisonderwijs een methodiek ontwikkeld voor technisch lezen en spellen. Deze methodiek is getiteld 'Zo leer je kinderen lezen en spellen' (ZLKLS).

De methodiek

ZLKLS geeft duidelijke aanwijzingen voor de wijze waarop de leerkracht het onderwijs in lezen en spellen het beste kan vormgeven: Dus hoe u uw methode nog effectiever kunt maken. Hierbij is zowel aandacht voor het wat als voor het hoe. José Schraven heeft de methodiek midden jaren 90 ontwikkeld en telkens weer verbeterd. Daarbij maakte ze gebruik van kennis en inzichten die reeds lang bestonden en waarvan ze de waarde en bruikbaarheid in de klas heeft kunnen testen. Het resultaaat is een effectieve preventieve instructiemethodiek.

De methodiek ZLKLS is dus geen vervanging van de leesmethode die u op school hanteert. Ze vormt juist een waardevolle toevoeging op uw methode. Voor de methoden 'Veilig leren lezen', 'Leessleutel', 'Leeshuis' zijn er in de methodiek volledig uitgewerkte planningsschema's opgenomen. Hanteert u een andere lees- en spellingmethode dan geeft de methodiek u handvatten hoe u deze zelf kunt maken.

Wetenschappelijk Onderzoek

We weten dat ZLKLS effectief is, omdat er inmiddels drie wetenschappelijke studies zijn uitgevoerd, waarbij de effectiviteit is vastgesteld door de resultaten van een experimentele groep (ZLKLS) na een jaar te vergelijken met die van een controlegroep (geen toepassing). Een derde studie betrof de effecten van de integrale invoering van de methodiek op een reguliere basisschool.

In de eerste studie werden de prestaties van leerlingen in het speciaal basisonderwijs die met ZLKLS werden onderwezen vergeleken met twee groepen die de methodiek niet toepasten. Aan het eind van groep 3 bleek de groep die de methodiek had gebruikt 3x zo goed te lezen dan de groepen die deze niet toepasten. Hun spellingvaardigheid was zelfs 4x zo goed (Bosman, 2007; Bosman & Schraven, 2008). Leerlingen die met ZLKLS waren onderwezen, bleken een niveau te halen dat niet onderdoet voor leerlingen in het regulier onderwijs. Het feit dat 73% van de leerlingen in het speciaal basisonderwijs in een jaar een substantiële achterstand oploopt laat zien wat de werkelijke mogelijkheden zijn wanneer er daadwerkelijk effectieve instructie en oefening wordt gegeven.


 
     
     
 

De tweede studie werd uitgevoerd in het speciaal onderwijs in Cluster 3, aan zeer moeilijk lerende kinderen (Lankhorst, Bosman & Didden,  2008). De leerlingen die les hadden gekregen middels ZLKLS bleken in drie maanden te leren waar ze doorgaans drie haar over deden.

De derde studie betrof een inventarisatie en vergelijking van de prestaties van OBS 'Het Kofschip' in Zevenaar. In het schooljaar 2003-2004 besloot de school om het roer om te gooien wat de instructie in lezen en spellen betrof. Ze implementeerde de methodiek ZLKLS. Na de invoering behaalde de meerderheid een A- of B- en de rest had een C-score. De vroeger veelvuldig voorkomende D- en E-scores waren er niet meer (Bosman, 2009).

Uit een vierde studie bleek dat er op een school in Gennep fantastische resultaten behaald werden nadat de methodiek was ingevoerd.

Diverse artikelen

In twee artikelen die speciaal voor het onderwijs zijn geschreven hebben wij uiteengezet wat de methodiek effectief maakt. Het betreft hier Bosman en Schraven (2007) en Bosman en Schraven (2008).

In een interview voor het blad Didaktief staan mijn gedachten over lees- en spellinginstructie.

Op de website van drs. Schraven staan nog veel meer wetenswaardigheden over de methodiek ZLKLS.

Ook staan daar gegevens voor het bestellen van de instructiemap (die slechts 32 € kost).

Aanvullende literatuur

Schraven, J.L.M. (2000). Gerichte instructie geeft betere resultaten. Zorg Primair , 1, 1-6.

Schraven, J.L.M. (2003). Instructie werkt 1. Praxisbulletin, 7 (maart), 30-34.

Schraven, J.L.M.  (2003). Instructie werkt 2.

Praxisbulletin, 8 (april), 13-17.

Schraven, J.L.M. (2004). Klankbewust leren lezen. Praxisbulletin, 7 (maart), 8-11.

Bosman, A.M.T. (2007). Uitgebreide resultaten van het onderzoek naar de effectiviteit van ZLKLS